Кесе мен көл

- Осының бәрі маған не үшін? Неге ел сияқты тыныш өмір сүре алмаймын? - депті ең соңында.

Жас жігіт бірнеше күн ұстазының үйінде қона жатыпты. Айтқан әңгімесінің сиқы әлгіндей. Шәкіртінің осалдығына көңілі түскен ұстазы оны тұзға жұмсапты. Әкелген тұзынан бір уысты кесе толы суға ерітіп беріпті де,

- Осыны ішіп қой, - дейді.

Тұзды суды ішкен жігіттің түрі бұзылыпты.

- Дәмі қалай екен? – дейді ұстазы.

- Ащы, у қорғасын, сұмдық, ішетін нәрсе емес қой мынау, - депті шәкірті беті тыржыңдап.

Ұстазы жымияды.

- Тағы бір уыс тұз ала жүр, - деп пәрмен етеді.

Жігіт бір уыс тұз ұстап ұстазының соңынан ілеседі. Екеуі аяңдап ауыл сыртындағы көлге кепті.

- Қолыңдағы тұзды көлге таста, - дейді ұстазы. Сол көлдің суынан дәм тату керек деп ескертеді. Жігіт қос қолдап көлдің суын алып ұрттайды.

- Ал, бұл судың дәмі қандай екен?

- Тәтті, таза, дәмі тіл үйіреді, - дейді шәкірті. – Жаңағы тұз сезілмеді де...

Сонда ұстазы жігітті бас салып құшақтапты да былай депті:

- Өмірден көрген азап-қайғымыз – таза тұз. Артық-кемі жоқ. Қиындықсыз өмір жоқ. Бірақ содан шегер қайғымыз оны қаншалықты еңсере алатынымызға тәуелді. Басыңа күн туса, өміріңді түрлендір, мағыналы істермен шұғылдан. Басыңа төнген қатерге биіктен қарап үйрен. Кеседей тар болуды доғар. Көлдей кең бол, - деген екен.