– Шетелге шығып, білімі мен білігін арттыруға аттанған жастар кәсібилігін шыңдап, тұлғалық қабілетін ашып, жан-жақты дамыған дайын маман ретінде оралады. Сапалы білімді алып келгендерге сұраныс ел ішінде өте жоғары. Оларға түкпір-түкпірден ұсыныс, шақырту түсіп жатады. Ғылыми дәрежені көтеруге көп көмектеседі. Ерекшелігі әлем бойынша бұл бағдарламаның баламасы жоқ. Мұнда алаңсыз ілімнің ізіне түсу үшін сізге ешқандай кедергі келтірмейтін жоғарғы шәкіртақы тағайындалған. Европалық достарым Қазақстан жастардың өздерін көрсетіп, Отанға қызмет етуі үшін толықтай мүмкіндіктер сыйлағанына дән риза болып, таңдай қағып жатады.

– Бұл халықтың арасында қалыптасқан теріс пікір. Мұндағы ең бірінші міндет оқуын тәмамдаған адамның қазақ елі үшін туған жердің топырағында тер төгуі болып табылады. Алғашқыда түлектердің сыртта қалып кету жағдайлары орын алған шығар. Қазір бәрі заң жүзінде жолға қойылған. Әрбір болашақтық елге келіп қызмет етуді, Отаны сыйлаған мүмкіндікті екі есе қылып қайтаруды парыз санайды.

Ал жеке басыма келетін болсам өсіп-өнген әулетте дүниеге келіп, қазақы тәрбие алған қыз ретінде мен үшін шетелде орнығу деген ой ешқашан маңызды болған емес. Тағы бір себеп – Қызылорда облысында жетіліп, алғашқы қызметке орналасып, тәжірибе жинағаннан кейін магистратураны бітірген жағдайда осында қайта оралуды өзіме міндет етіп қойдым.

Астана, Алматы және Канадамен қатар Ұлыбританиядан түскен ұсыныстардан толықтай бас тартып, Қызылордаға жұмыс істеуге қайтып келдім. Ешқандай өкініш жоқ, қазіргі жағдайым өзімді қанағаттандырады.

– Айырмашылық әрина байқалады. Евразияда мен жалпы білімді, бакалаврды алып шықтым. Мұнда активті туризм, спорттық туризмге көп көңіл бөліп, қонақ үй бизнесіне деген қызығушылығым артты. Екі оқу орынын салыстырғым келмейді. Борнмутта мамандығыма ғылыми тұрғыдан тереңдеп, тәжірибе жинауға бардым. Ұлыбританияда ғылыми, сыни ойлауды үйрендім. Европалық білім беру жүйесінде өзін-өзі дамытуға, уақытты тиімді пайдалануға басымдық беріледі.

– Онда жүріп жергілікті халықтың тарихы мен мәдениетімен таныстым. Ешқандай қиындық болмады деп айту бекер. Басқа елге барып, өзге қоғамның өмір сүру салтына кірігу өте қиын. Ағылшын ұлты барлық жағдайға бейтарап қарап үйренген. Қазақылығым бір басыма жететін мен үшін түсініксіз дүниелер көп болды. Мәдени шок алғаным рас. Джетлаг қатты әсер етпеді. «Болашақ» арқылы оқуға түсуге дайындалғаннан бері күніне үш-төрт сағат ұйқымен жүру әдетке айналып кетті. Оған қоса Қызылорда мен Лондон қаласының уақыт белдеуі айырмашылығы төрт-бес сағатты құрайды.

Ағылшын тілін елдегі дайындық барысында жоғары деңгейге көтеріп, еркін сөйлей алатын жағдайда шетелге шықтым. Ағылшындармен тығыз байланыста болып, тілдік қорымды тереңдетуге тырыстым.

– Борнмут – Англияның оңтүстік-батысында Ла-Манш бұғазының бойында орналасқан. Ауа рай қолайлы, әдемі қалалардың бірі. Маған оқу орындарын таңдау кезінде ең бірінші жылы климат маңызды болды. Бұл қалада мен маманданған қонақ үй бизнесі жетік дамыған. Оқу ордасы әлемдік мықты қонақ үй және туризм мамандығын дайындайтын университеттердің үздіктер тізімінде.

Бастапқы дайындық кезеңінде ағылшын тілі курсын Рединг қаласындағы Рединг университетінде оқыдым. Мұнда қазақтар өте көп шоғырланған. Бірақ Борнмутта жоқтың қасы. Бес-алты қандасыммен араласып тұрдым.

– Туризм әртүрлі салаларға бөлінеді. Мен соның ішінде қонақ үй бизнесін таңдадым. Жалпы білімді туризм саласының менеджері ретінде алдым. Негізі сервистік қызмет көрсету түріне жатады. Қазіргі таңда толықтай бұл саладан кетіп қалдым деп айта алмаймын. Бірақ осы кезде түскен ұсыныстарға байланысты Қорқыт ата университетінде Халықаралық байланыстарды дамыту бөліміне келдім. Мұнда өзіме ұнайтын, көңілімнен шығатын қызметке орналастым деп айта аламын. Жұмысқа қуанып бару адам үшін ең маңызды. Бөлімнің қызметі халықаралық дипломатияға қатысты болған соң үлкен жауапкершілікті жүктейді. Сонымен қатар Қорқыт ата университетінде докторантурада оқып жатырмын. Туризмнен алысқа кеткен жоқпын.

– 2013 жылы туризмге қызығып бастаған уақытта елдің деңгейіне көңілім толмайтын. Қазір өзгеріс байқалады. Үкімет те оң қабақ танытып, экономиканың дамуына едәуір үлес қосуға қауқарлы салаға жеткілікті көңіл бөліп отыр. Қонақ үй бизнесімен айналысуға жергілікті кәсіпкерлер саналы түрде қадам жасауда. Бұған Батыс Еуропа – Батыс Қытай дәлізі бойында қызмет көрсету орындары, қонақ үй құрылыстарының бой көтеруі дәлел.

Облыстық туризмнің әлеуеті зор. Ең бірінші біз басым бағыт ретінде туризмнің тарихи, танымдық, этно және ғарыштық түрлеріне көңіл бөлуіміз керек. Қызмет түрлері негізгі және қосымша болып екіге бөлінеді. Біз айтып отырған қонақ үй бизнесі, турагенттік, туроператорлар арқылы негізгі қызметтер орындалады. Мұражай, ресторан бизнесі мен сувенирлерден түсетін қызметтерді қосымша түріне жатқызамыз. Осы екі түрді облыста қатар дамыту арқылы қазынаға қаржы әкелуге болады. Осы бағытта бірқатар жұмыс атқарылуда. Үш тілде Қызылорда обылысының туристік жолсілтеме әзірленді. Болашақта бейнероликтер арқылы осы бағытты дамыту жұмыстары жүргізіледі.

Кадр даярлау барлық қызмет түрлері үшін маңызды қажеттіліктің бірі. Алайда біздің облыста, жалпы елде сервистік қызметтің деңгейі төмен. Қазақ жалпы азиаттықтар өте үлкен, қымбат жерлерде демалғанды жақсы көреді. Төртжұлдызды, бесжұлдызды қонақ үйлер бізде осыған байланысты салынуда. Біз алдымен ғимараттың көлеміне, сән-салтанатына көп көңіл бөлеміз де ішіндегі қызметке, тікелей сервис ұсынатын мамандарды даярлауға селқос қараймыз. Осыны бір кемшілігіміз ретінде айтсақ болады. Қызылордада туризм мамандарын дайындайтын оқытушылардың да осы мамандықты таңдап келетін талапкерлердің саны аз. Бұл олқылықтың орнын толтырумыз керек.

– Иә, дұрыс айтасыз. Жарнама бізге толықтай жетіспейді. Себебі біз өз жеріміздің туризмге қатысты артықшылықтарын толық тани алмаған халықпыз. Бұл өте өкінішті. Жарнаманы бірінші кезекте шетелге емес, қазақ халқына насихаттау керек. Мұнда желінің маңыз өте зор. Халықтың көп бөлігі белсенді түрде қолданатын болғандықтан ақпараттандыру желі арқылы енді кірігіп жатыр. Келешекте жарнама мәселесі де бір жүйеге түседі деп сенемін.

– Туризмнің түрлері өте көп деп айттым. Қазақ даласының тұмса табиғаты әралуандығымен ерекшеленеді. Алматы облысында табиғи, экологиялық туризмді дамытқан өте қолайлы. Бизнес туризмнің қанат жаюына таптырмайтын орын ол әрине Нұр-Сұлтан қаласы. Маңғыстау өңірі мен Оңүтүстік Қазақстан және Қызылорда жерінде жоғарыда айтып өткендей тарихи, танымдық, мәдени, этно бағытын жетілдіруге толықтай жағдай жасау керек.

Қонақ үй бизнесінің артта қалуына мемлекеттік деңгейде бірегей стандарттың болмауы кінәлі деп ойлаймын. Осы саланы қадағалайтын белгілі бір басқарманың құрылмауы баға саясатының дұрыс жүргізілмеуіне әкеліп соғады. Қызмет оның сұрайтын бағасына тең емес.

– Қазалы ауданының тумасымын. Б.К. Мергенбаев атындағы №226 мектеп-гимназиясының түлегімін. Өзіміз көпбалалы әулет болдық.

Бос уақытымда пайдалы дүниемен айналысқанды жақсы көремін. Көбіне кітап оқып, сурет салғанды ұнатамын. Аспаздық өнерден де қалыс қалғаным жоқ.

Қоғамды өзгертуді өзімнен бастағанды жөн көрдім. Білгенімді әрқашан бөлісу менің өмірлік ұстанымымның бірі. Осы себепті де ғылымды таңдадым. Бұған дейін мемлекеттік қызметте орындаушы болып жұмыс істедім. Ол жерде де жаман болған жоқпын. Бірақ мемлекеттік қызметте жүрген уақыт менің креативті ойлауыма кері әсерін тигізген сыңайлы. Өзімнің толық қабілетімді аша аламағандықтан жаныма жақын ғылымға қайтып оралдым.