2024 жылдың 1 қазанынан бастап банктер мен МКҰ жеке тұлғалардың төленбеген қарыздарын бекіткен мекемелер оларды борышкерлермен келісіп, ымыраға келуге міндетті. Ал 2026 жылдың 1 мамырынан бастап коллекторлар жалпы сомадан қарыз бойынша сыйақыны есептен шығаруға міндетті болады.

Жаңа ереже қоғамның елеулі бөлігі қарызға белшесінен батқан Қазақстандағы қазіргі жағдайға жауап болады. Қазақстанда 5,6 миллион үй шаруашылығына 8,5 миллион борышкер бар.

Алайда 1,6 миллионға жуық адам (отбасы) қарызын уақытында өтей алмайды. 90 күннен астам мерзімі өткен қарыз сомасы бүгінде шамамен 1,7 трлн теңгеге жеткен. Ал бұл қоғам үшін қауіпті.

Мерзімі өткен несиелерді жабу үшін азаматтар жоғары пайыздық мөлшерлемемен жаңасын алады. Салдарынан халықтың қарызы жылдан-жылға артып келеді. Адамдар қарызын төлей алмайды.

Өз баланстарын тазарту үшін банктер мен микроқаржы ұйымдары проблемалық несиелерді жеке тұлғалардан коллекторларға айтарлықтай жеңілдікпен аударады. 2024 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша қазақстандықтардың 382 млрд теңге қарызы коллекторларға аударылған. Бұл шамамен 890 мың борышкер.