Тәртіптік жауапқа тартылған әкімдер ауыл әкімінің сайлауына жіберілді

Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің (ҰҚКК) отырысына қатысушылар ҰҚКК бірлескен зерттеу тобы мен жастар кадрлық резервінің президенті Солтүстік Қазақстан облысында, Маңғыстау, Қарағанды және басқа да облыстарда мониторинг жүргізіп, ауыл әкімдерінің сайлауын өткізу үдерісін жетілдіру үшін ұсыныстар жинаған жасады.

«Stopfake» жобасының менеджері Александр Данилов төмендегідей ұсыныстармен бөлісті:

Біріншісі – орта арнаулы білімге үміткерлердің білім деңгейін төмендету, сондай-ақ тәжірибеге қойылатын талаптарды жұмсарту.

Екіншісі – ауылдық сайлауды өткізуді оңтайландыру. Мысалы, сайлау қорлары бойынша үгіт-насихат жүргізу мерзімдерін түзету, біркелкі дауыс беру күндерін енгізу. Әлеуметтік желілерде, ауылдық чаттарда және SMS хабарламалар арқылы жергілікті халықты сайлау туралы хабардар ету үшін жергілікті мемлекеттік органдарды белсендіру қажет.

Үшіншісі – өзін-өзі ұсынған кандидаттардың белгілі бір кедергіден өткеннен кейін тіркеу жарнасын ішінара немесе толық қайтару нормаларын енгізу. Ауыл тұрғыны үшін келесі жылы болатын 60 мың теңгенің қомақты екенін ескерсек, белгілі бір кедергіге жеткенде кепілдендірілген қайтарым қатысуды тартымды әрі қолжетімді етеді.

Төртіншіден, әкімдікке кандидаттар арасында пікірсайыс өткізу үшін АСК есепшоттары негізінде гибридтік платформалар ұйымдастыру. Пікірталас сайлау науқанының ажырамас бөлігіне айналуы тиіс.

Ауыл әкімдерін сайлауда не өзгереді?

Мемлекет басшысы бірінші тармаққа тоқталып:

«Мұндай жаңашылдық жергілікті деңгейдегі сайлаудың нақтылығын нығайтады. Әсіресе, ауылдарда халықтың сеніміне ие болған білікті де тәжірибелі белсенді адамдар көп, бірақ білім беру біліктілігін өтпейтіндерін ескеру керек».

«Тәжірибе көрсеткендей, әкімдікке кандидаттар, әсіресе өзін-өзі ұсынған кандидаттар үшін үгіт-насихат мерзімін ұзарту өзекті болып табылады. Осыған байланысты оның уақытын реттеу мүмкіндігін қарастырған жөн. Сонымен қатар, сайлау науқанын қаржыландыруда сараланған тәсілді қолдану ұсынылады. Солтүстік облыстардағы халқы аз ауылдарда қазіргі қаржы үгіт-насихат жұмыстарына кететін шығынды өтеуге жеткілікті болса, халық тығыздығы жоғары оңтүстікте бұл жеткіліксіз екені анық. Бұл ұсынымдар ауыл әкімдерін сайлау тетігін жетілдіруге бағытталған деп есептеймін» деді ҚР президенті Қасым-Жомарт Тоқаев.

Еске салсақ, бмыл алғаш рет Қазақстанның 14 облысында 1847 сайлау учаскесінде ауыл әкімдерінің сайлауы өтті. Қазақстандықтар 2297 үміткердің ішінен 730 әкімді таңдауы керек, жыл соңына дейін тағы 45 әкім сайлануы тиіс.