Жаңа кассациялық соттар жұмысын бастады

Қазақстан сот жүйесінде маңызды реформалардың бірі жүзеге асты. 2025 жылдың 1 шілдесінен бастап елордада жаңадан құрылған үш дербес кассациялық сот – азаматтық, қылмыстық және әкімшілік істер жөніндегі соттар – өз жұмысын ресми түрде бастады.
2 шілдеде Астана қаласында соттардың ресми ашылу рәсімі өтті. Іс-шараға Жоғарғы Сот төрағасы Асламбек Мерғалиев пен Президенттің құқықтық мәселелер жөніндегі көмекшісі Ержан Жиенбаев қатысты. Жаңа соттардың төрағалары да таныстырылды:
Азаматтық істер жөніндегі сотты – Асқар Смайылов,
Қылмыстық істер жөніндегі сотты – Ақан Жұмағұлов,
Әкімшілік істер жөніндегі сотты – Берік Нәжімиденов басқаратын болды.
Жаңа құрылымға судьялар конкурс арқылы іріктелді. Барлығы 334 үміткердің арасынан 75 судья тағайындалды. Олардың орташа жасы – 52, кәсіби тәжірибесі – 20 жыл. Таңдалғандардың 65 пайызы – әйелдер. Үміткерлерді бағалауда кәсіби біліктілікпен қатар, этика, ашықтық, БАҚ пен заңгерлік қауымдастықтың пікірі ескерілген.
Бұрын кассациялық деңгейде тек шектеулі істер қаралып, өтініштердің аз бөлігі ғана қабылданатын. Енді "жаппай кассация" жүйесі енгізілді:
Барлық арыздар міндетті түрде қаралады;
Әр іс алты ай ішінде шешілуі тиіс;
Жоғарғы Сот енді тек ерекше жағдайларда араласып, негізінен сот тәжірибесін жинақтау мен заңнаманың бірізділігін қамтамасыз етуге назар аударады.
Жаңа кассациялық соттардың құрылуы – әділдік пен ашықтыққа бағытталған сот реформасының маңызды қадамы. Оның басты артықшылықтары:
Азаматтар үшін сот төрелігіне қолжетімділіктің артуы;
Апелляциялық және бірінші сатыдағы соттардың шешім сапасының жақсаруы;
Жоғарғы Соттың тиімділігінің артуы;
Сот жүйесіне деген сенімнің нығаюы.
Бұл өзгеріс қоғамда әділеттілікті қамтамасыз етуге, құқық үстемдігін күшейтуге және сот билігінің тәуелсіздігін бекітуге жол ашады.
Қазалы аудандық соты әкімшісінің басшысы
Абылайхан Арғынұлы