Каспий теңізі таяздап барады: мамандар алаңдаушылық білдірді
Фото: © istockphoto.com
Қазақстандық Каспий жағалауы соңғы жылдары су деңгейінің күрт төмендеуінен ең көп зардап шегіп отыр. Бұл туралы «Қазгидромет» мамандары мәлімдеді, деп хабарлайды Azattyq Rýhy Lada.kz-ке сілтеме жасап.
Су деңгейі жыл сайын түсіп келеді
Ғалымдардың айтуынша, Каспий теңізінің тартылуына екі негізгі фактор себеп:
- климаттың жаһандық өзгеруі
- антропогендік ықпал — өзендер ағысының азаюы, өндірістік жүктеменің артуы.
Климаттық модельдер бойынша (RCP4.5 және RCP8.5), қазіргі үрдіс жалғаса берсе, 2050 жылға қарай теңіз деңгейі тағы 2 метрге дейін төмендеуі мүмкін.
«2050 жылға қарай Каспий теңізінің деңгейі Балтық биіктік жүйесі бойынша минус 32,4 — минус 34 метрге түсуі ықтимал», – деп мәлімдеді «Қазгидромет».
Тарихи динамика: теңіз қалай тартылып келеді?
- 1940–1977 жж. — деңгейі 1,2 м төмендеді (жылына 4 см)
- 1978–1995 жж. — 2,5 м көтерілді (жылына 13 см)
- 1996–2023 жж. — 1,83 м төмендеді (жылына 8 см)
- 2006–2024 жж. — 2 метрге жуық тартылу тіркелді.
2024 жылы Қазақстан секторында су деңгейі:
- солтүстік-шығыста −22 см,
- шығыста −29 см төмендеген.
Экожүйе мен инфрақұрылымға қауіп бар
Мамандардың айтуынша, жедел бейімделу шаралары қабылданбаса, жағалаудағы инфрақұрылымға нұқсан келеді; теңіз флорасы мен фаунасы жойылу қаупіне тап болады; балық шаруашылығы құлдырайды; порттар жұмысы қиындайды.
