Абай Құнанбайұлының 180 жылдығы: Ұлы даланың ұлы тұлғасына тағзым
2025 жылы ұлы ойшыл, ақын, философ, ағартушы, қазақ әдебиетінің классигі Абай Құнанбайұлының туғанына 180 жыл толып отыр. Бұл – ұлт руханияты мен мәдениетінің алтын қазығына айналған тұлғаның мерейлі жылы. Абайдың мұрасы – ғасырлар өтсе де өзектілігін жоғалтпайтын, адамзаттық құндылықтарды дәріптейтін рухани қазына.
Абай Құнанбайұлы – XIX ғасырдағы қазақ даласынан шыққан ғұлама тұлға. Ол поэзия мен қара сөз арқылы халқына білім мен ғылымды, әділдік пен еңбекқорлықты, адамгершілік пен имандылықты үлгі етті. Ақынның шығармашылығы қазақ халқының мәдени-рухани өрлеуіне жол ашып, ұлттық сананың жаңғыруына үлкен ықпал етті.
Абай өлеңдерінде әлеуметтік әділетсіздікті, надандық пен жалқаулықты сынай отырып, елді өнер-білімге, еңбекке, бірлікке үндеді. Ал оның «Қара сөздері» – терең философиялық толғамдар жиынтығы. Бұл еңбектер – тек әдеби мұра ғана емес, ұлттық тәрбие мен адамгершілік мектебі.
Абай тек қазақ әдебиетімен шектелмей, Шығыс пен Батыс мәдениеттерін сабақтастырған, әлем ойшылдарымен үндес тұлға. Ол Лев Толстой, Александр Пушкин, Иоганн Гете сияқты ғалымдардың еңбектерін танып-біліп, олардың идеяларын қазақ топырағына сіңірді. Сонымен қатар, Абай өз дәуірінде еуропалық гуманистік ойды ұлттық дүниетаныммен ұштастырған жаңашыл ағартушы болды.
Бүгінде Абай шығармашылығы мектептер мен жоғары оқу орындарында кеңінен оқытылып, халықаралық деңгейде насихатталуда. 2020 жылы Абайдың 175 жылдығы ЮНЕСКО шеңберінде атап өтіліп, ақынның аты әлемдік деңгейде кеңінен танылды. Ал 180 жылдық мерейтой – бұл жалғасты рухани жаңғырудың тағы бір белесі.
Абай Құнанбайұлы – қазақ халқының ұлы перзенті ғана емес, бүкіл адамзатқа ортақ тұлға. Оның мұрасы – ұлттық құндылықтар мен өркениеттік ойдың тоғысқан тұғыры. Абайдың 180 жылдығы – ұлт руханиятын жаңғырту, жас ұрпаққа өнеге боларлық рухани тәрбиенің негізі.
Бүгінгі күні мемлекеттік деңгейде Абайға арналған ғылыми конференциялар, әдеби байқаулар, мәдени іс-шаралар өткізілуде. Бұл — Абайдың аманатына адалдықтың, рухани сабақтастықтың айқын белгісі.
Абайдың сөзі – мәңгі, мұрасы – өлшеусіз, өнегесі – ұрпаққа үлгі.
Сұлтан ЖҮНІС,
Қазалы аудандық соты әкімшісінің жетекші маманы