Ана сүтінің маңызы
Баланың өсуімен дамуы дұрыс тамақтануғабайланысты. Бала үшін ең жақсы тағам - сабидің де, анасының да денсаулығы үшін дұрысы, практикалық турғыдан тиімдісі және ең пайдалысы - емшек суті! Ана сүті - жанды биологиялық субстанция, ол баланын кажеттіліктеріне жане жасына қарай үнемі өзгеріп отырады, нарестелер мен сәбилер ушін теңдесі жоқ мінсіз тағам болып табылады. Ол стерильді жане 6 айга дейін баланыңқоректік заттарға деген мұқтаждықтарынтолық, қанагаттандырады.
Егер бала тек емшек еметін болса, онда бұл жаста бала жи емсе де тоймай ,мазасыз болып, Сізге сүт аз шығатын секілді болып көріну мүмкін. Бұл жағыдай баланың тез өсуіне байланысты.
Жадайды түзету ушін бала бірнеше күні бойына емшекті жиі беру жеткілікті (асіресе түнде). Көп ұзамай жағдай түзеледі, анасынын сүті баланың жаңа кажеттіліктеріне сейкес жеткілікті көлемде шығатын болғандыктан, бала езінін бұрынғы қалпына келеді.
Бала емірінің алғашкы жылы - нарестенің жаңа өмір жағыдайларына, тағамнын жаңа түріне үйренуімен, қоршаған ортадан мол ақпарат ағымын алуымен сипатталатын ете қиын кезең. Баланыңбарлық ағзалары мен жүйелерінің калыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін аналар сабиді тамактандыру, карым-катынас және оған күтім жасау жөніндегі бірнеше аса қиын емес ережелерді сақтауы тиіс
СӘБИ ҮШІН ЕМШЕК ЕМУДІҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ:
* Ана сүті әрбаланың өсуі мен дамуына ықлал етеді.
* Ана сүті баланың дүниеге келген сәттен бастап көптеген вирустык жане
Бактериялық инфекциялардан қорғайды.
* Ана сүтінде сәбиге қажет маңызды нәрлі заттардың бәрі бар.
* Саби туғаннан бастап анасының уызын емеді, аз ғана бір тоярлык, мөлшерде болғанымен, онын кұрамы калориялы жене иммунды затардың мелшерімен барабар заттардан тұрады:
* 1 типті қант диабеті және ас қорыту жольның қабынуы сияқты аутоиммундық аурулардың азайтады.
* дені сау баланың мезгілсіз шетінеу синдромы қауіпіназайтады.
* ақыл-ой дамуын керсеткіштері жоғарылайды;
* Тек емшек ему дегеніміз баланың басқа қосымша тамақ, су немесе сұйык ішпей, тек емшек емуін білдіреді (қажет болган жағыдайда дәрі -дәрмектер мен дерумендерден басқа). Тек емшек сүтін беру 6 айға дейін жалғасады.
*Баланың анасы мен арасындағы жақсы өзара қарым-қатынас (анасы-
мен тығыз қарым-қатынас балаға қорғаныш сезімін бере отырып, бала-
ны тыныштандырады, емізген кездегі, анасымен карым-катынас баланын
эмоционалдық, әлеуметтік жене физикалық дамуын арттырады
* организмге дерумендердің, ферменттердің түсуін қамтамасыз етеді;
* асқазан-ішек жолдның қызметін реттейді (диспепсиялық аурулардың жиілігі мен созылып кетуін азайтады),
* иммунологиялық қорғаныс туғызады (емшек еміп журген балалар жасанды тамақ ішетін балаларға қарағанда 2,5 есе аз ауырады және олардың ішінде 6 айлық балалардың диариядан ауру ықтималдығы 25 есе аз болады, респираторлык инфекциялардан қорғауды қамтамасыз етеді,
Емізудің АНА УШІН маңызы :
* бала туғаннан кейін бірден емшек емізу жатырдың жиырылуына әсерете отырып, босанғаннан кейінгі қан кетуді азайтады, сол арқылы ана өлімін азайтады, сондай-ақ ананың гемоглобин қорын сактайды;
* балаға емшек беріп жүрген кезде, ягни 6 айға дейін қайтадан жүкті болып қалудан сақтайды (сондай-ақ емізу аменореясы ана организмін темір жоғалтудан сактайды);
* климактериялық кезеңалдында кеуде және аналық бездер обыры каупін азайтады;
ОТБАСЫ УШІН:
* қаражат пен уақытты үнемдеу (сүт қоспасы, тамак дайындау немесе оны жылыту үшін энергия, бетелкелер, емізіктер, дерілер т. б.):
* дені сау бала;
* дені сау ана.
Емшек емізу әу бастан аналардан қажыр-қайрат пен шыдамдылықты талап етеді, емшек емізудің дұрыс техникасын қалыптастырғаннан кейін бәрі біршама жеңілдейді. Баланың өмірінің алғашқы күндерінде анасының оныбауырына дұрыс алуы жане мынадай қарапайым кағидаларды сақтауы қажет: Бала қарны ашқаны білдірген сайын - еріндерімен ему қимылын жасай бастағанда, саусағын сорғанда, жылағанда оған емшек беріңіз (бала жыламас бұрын емізуге кіріскен дұрыс). Баланы бауырыңызға ала отырып, баланың емшекті аузына дұрыс салып, жақсы соруының (4-3-5) карапайы белгілерін тексерініз
«Сүт шықпау» жағыдайы көбінесе бала туылғаннан кейінгі 3•4-куні,3-4 аптасында байқалады. Бұл кезең баланын тез есіп, дамуына байланысты тамақты көп қажетсінетін «дағдарысты кезең» деп аталады. Сәби жиі емшек сурайды, сондықтан анасы сүтке жарымайды деген пікірде болады. Бул кезенде балага косымша тамак беруге болмайды. Маселені жиі, әсіресе тунде емізу арқылы шешуге болады. кейде емшек емізу мумкін болмайтым жагдайпар кездеседі, мысалы, АИТВ-мен,туберкулерзің ашық түріменауыратын ана болса емізуге тыйым салынады,6 ай толғанша балаға тек емшек берген дурыс, 6 ай толған соң балаға міндетті түрде қосымша тағам беру керек.
Діни тұрғыдан да ананың емізген әр бір күн әр бір түніне сауап жазылады екен.Қазіргі маркетинг пен жарнама жақсы жасалған заманда жас аналарымыз өзінің миына ,айналасындағы адамдардың ойымен санаса отырып бала арық,мазасыз тоймайды деген пікірмен санаспай,менің сүтім жетеді деген ойда болып,баланың көзіне қарап еміреніп емізссе Сұранысқа қарай ұсыныс,демекші .Бала сұрап емген сайын сонша мөлшерде сүт шығады,Кәзіргі балалардың арушаңдығы,кеш сөйлеуі,түрлі аллергиялық аурулардың көбеюі асқазан ішек жолының жұмысының нашарлауы,яғни қосымша сүтті ерте бастан берудің нәтижесі деп білемін.Баланың болашағы жарқын дені сау болсын десек ана сүтінің алар маңызы ерекше.
Ана сүтінің маңызы
Баланың өсуімен дамуы дұрыс тамақтануғабайланысты. Бала үшін ең жақсы тағам - сабидің де, анасының да денсаулығы үшін дұрысы, практикалық турғыдан тиімдісі және ең пайдалысы - емшек суті! Ана сүті - жанды биологиялық субстанция, ол баланын кажеттіліктеріне жане жасына қарай үнемі өзгеріп отырады, нарестелер мен сәбилер ушін теңдесі жоқ мінсіз тағам болып табылады. Ол стерильді жане 6 айга дейін баланыңқоректік заттарға деген мұқтаждықтарын
толық, қанагаттандырады.
Егер бала тек емшек еметін болса, онда бұл жаста бала жи емсе де тоймай ,мазасыз болып, Сізге сүт аз шығатын секілді болып көріну мүмкін. Бұл жағыдай баланың тез өсуіне байланысты.
Жадайды түзету ушін бала бірнеше күні бойына емшекті жиі беру жеткілікті (асіресе түнде). Көп ұзамай жағдай түзеледі, анасынын сүті баланың жаңа кажеттіліктеріне сейкес жеткілікті көлемде шығатын болғандыктан, бала езінін бұрынғы қалпына келеді.
Бала емірінің алғашкы жылы - нарестенің жаңа өмір жағыдайларына, тағамнын жаңа түріне үйренуімен, қоршаған ортадан мол ақпарат ағымын алуымен сипатталатын ете қиын кезең. Баланыңбарлық ағзалары мен жүйелерінің калыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін аналар сабиді тамактандыру, карым-катынас және оған күтім жасау жөніндегі бірнеше аса қиын емес ережелерді сақтауы тиіс
СӘБИ ҮШІН ЕМШЕК ЕМУДІҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ:
* Ана сүті әрбаланың өсуі мен дамуына ықлал етеді.
* Ана сүті баланың дүниеге келген сәттен бастап көптеген вирустык жане
Бактериялық инфекциялардан қорғайды.
* Ана сүтінде сәбиге қажет маңызды нәрлі заттардың бәрі бар.
* Саби туғаннан бастап анасының уызын емеді, аз ғана бір тоярлык, мөлшерде болғанымен, онын кұрамы калориялы жене иммунды затардың мелшерімен барабар заттардан тұрады:
* 1 типті қант диабеті және ас қорыту жольның қабынуы сияқты аутоиммундық аурулардың азайтады.
* дені сау баланың мезгілсіз шетінеу синдромы қауіпіназайтады.
* ақыл-ой дамуын керсеткіштері жоғарылайды;
* Тек емшек ему дегеніміз баланың басқа қосымша тамақ, су немесе сұйык ішпей, тек емшек емуін білдіреді (қажет болган жағыдайда дәрі -дәрмектер мен дерумендерден басқа). Тек емшек сүтін беру 6 айға дейін жалғасады.
*Баланың анасы мен арасындағы жақсы өзара қарым-қатынас (анасы-
мен тығыз қарым-қатынас балаға қорғаныш сезімін бере отырып, бала-
ны тыныштандырады, емізген кездегі, анасымен карым-катынас баланын
эмоционалдық, әлеуметтік жене физикалық дамуын арттырады
* организмге дерумендердің, ферменттердің түсуін қамтамасыз етеді;
* асқазан-ішек жолдның қызметін реттейді (диспепсиялық аурулардың жиілігі мен созылып кетуін азайтады),
* иммунологиялық қорғаныс туғызады (емшек еміп журген балалар жасанды тамақ ішетін балаларға қарағанда 2,5 есе аз ауырады және олардың ішінде 6 айлық балалардың диариядан ауру ықтималдығы 25 есе аз болады, респираторлык инфекциялардан қорғауды қамтамасыз етеді,
Емізудің АНА УШІН маңызы :
* бала туғаннан кейін бірден емшек емізу жатырдың жиырылуына әсерете отырып, босанғаннан кейінгі қан кетуді азайтады, сол арқылы ана өлімін азайтады, сондай-ақ ананың гемоглобин қорын сактайды;
* балаға емшек беріп жүрген кезде, ягни 6 айға дейін қайтадан жүкті болып қалудан сақтайды (сондай-ақ емізу аменореясы ана организмін темір жоғалтудан сактайды);
* климактериялық кезеңалдында кеуде және аналық бездер обыры каупін азайтады;
ОТБАСЫ УШІН:
* қаражат пен уақытты үнемдеу (сүт қоспасы, тамак дайындау немесе оны жылыту үшін энергия, бетелкелер, емізіктер, дерілер т. б.):
* дені сау бала;
* дені сау ана.
Емшек емізу әу бастан аналардан қажыр-қайрат пен шыдамдылықты талап етеді, емшек емізудің дұрыс техникасын қалыптастырғаннан кейін бәрі біршама жеңілдейді. Баланың өмірінің алғашқы күндерінде анасының оныбауырына дұрыс алуы жане мынадай қарапайым кағидаларды сақтауы қажет: Бала қарны ашқаны білдірген сайын - еріндерімен ему қимылын жасай бастағанда, саусағын сорғанда, жылағанда оған емшек беріңіз (бала жыламас бұрын емізуге кіріскен дұрыс). Баланы бауырыңызға ала отырып, баланың емшекті аузына дұрыс салып, жақсы соруының (4-3-5) карапайы белгілерін тексерініз
«Сүт шықпау» жағыдайы көбінесе бала туылғаннан кейінгі 3•4-куні,3-4 аптасында байқалады. Бұл кезең баланын тез есіп, дамуына байланысты тамақты көп қажетсінетін «дағдарысты кезең» деп аталады. Сәби жиі емшек сурайды, сондықтан анасы сүтке жарымайды деген пікірде болады. Бул кезенде балага косымша тамак беруге болмайды. Маселені жиі, әсіресе тунде емізу арқылы шешуге болады. кейде емшек емізу мумкін болмайтым жагдайпар кездеседі, мысалы, АИТВ-мен,туберкулерзің ашық түріменауыратын ана болса емізуге тыйым салынады,6 ай толғанша балаға тек емшек берген дурыс, 6 ай толған соң балаға міндетті түрде қосымша тағам беру керек.
Діни тұрғыдан да ананың емізген әр бір күн әр бір түніне сауап жазылады екен.Қазіргі маркетинг пен жарнама жақсы жасалған заманда жас аналарымыз өзінің миына ,айналасындағы адамдардың ойымен санаса отырып бала арық,мазасыз тоймайды деген пікірмен санаспай,менің сүтім жетеді деген ойда болып,баланың көзіне қарап еміреніп емізссе Сұранысқа қарай ұсыныс,демекші .Бала сұрап емген сайын сонша мөлшерде сүт шығады,Кәзіргі балалардың арушаңдығы,кеш сөйлеуі,түрлі аллергиялық аурулардың көбеюі асқазан ішек жолының жұмысының нашарлауы,яғни қосымша сүтті ерте бастан берудің нәтижесі деп білемін.Баланың болашағы жарқын дені сау болсын десек ана сүтінің алар маңызы ерекше.
Қазалы теміржол ауруханасы Жалпы тәжірибелі дәрігер
Мөлдір АЛДАСЫБЕРГЕНОВА
