Бірлікті нығайтатын мереке
Қаһарлы қыстың қысымынан босадық. Жер-Әлем бусанды. Түрленген Табиғат-Анамен бірге адамзат баласы да ерекше күйге бөленуде. Иә, көктем – керемет көңіл-күйдің, жаңарып-жасарудың мезгілі. Көктем басталысымен мерекеге толы күндерімен есте қалады. Алғыс айтудан бастап, 8 наурызда қыз-келіншектердің мерекесін тойладық. Алда баршамыз асыға күтетін наурыз мейрамы бар, оған дейін 14 наурызда амал мерекесі тойланды.Көрісу күні – дәстүрлі қазақ мәдениетінде ерекше орын алатын күндердің бірі. Қазақ халқының ежелгі дәстүрлерінен бір бөлігі. Бұл күн қазақ қоғамындағы туысқандық байланыстарды нығайтып, жақындар мен таныстар арасындағы қарым-қатынастарды жаңа жылға жаңартып, бір-біріне тілек айтып көрісу кезеңі саналады. Көрісу күні қазақ халқының күнтізбесіне сәйкес, көктемгі жаңарудың, тіршіліктің жаңғыруының белгісі. Бұл күн негізінен қыстың соңын, көктемнің келуін, жаңа жылдың бастауын білдіреді.
Қазақ халқының дәстүріне сәйкес, көрісу күні «көрісу» деген сөзді қолдану дәстүрі көп мағынаға ие. Бұл күнде адамдар бір-бірімен кездесіп, амандасып, жылы лебіздермен алмасып, баршаның денсаулығы мен бақыты үшін тілектер айтады. Көрісу күніне арналған дәстүрлер мен өзіндік рәсімдер бар. Мәселен, жақындармен көрісу. Бұл күні ең бірінші әрбір адам туысқандарымен, достарымен, көршілерімен кездесіп, бір-біріне амандық, бақыт тілейді. Әсіресе, үлкендерге ерекше құрмет көрсетіледі. Көрісу күнінде көп жағдайда үй иелері жақындарын қонаққа шақырып, арнайы дастарқан жайып, қазақтың ұлттық тағамдарын ұсынады. Кішігірім сыйлықтар да беріледі. Бұл сыйлықтар жеке мәнге ие болмайды. Алайда сыйластықтың, қамқорлықтың белгісі ретінде маңыздылыққа ие. Бұл күні қазақтар бұрынғы өкпе-назын ұмытып, барлық кикілжіңдер мен реніштерді жуып-шайып, татулыққа ұмтылатын дәстүрді ұстанады.
Қазақ халқы үшін көрісу күні тек Наурыз мейрамымен ғана байланысты емес. Ол жалпы адамгершілік, сыйластық, татулық, тыныштық сияқты ұғымдарды білдіретін ерекше күн. Бұл күні адамдардың өзара қарым-қатынастарында тек жақсылық пен ізгілік орын алады. Иә, көрісу күні – қазақ халқының ұлттық мәдениетінің ажырамас бөлігі. Ол дәстүр мен тарихты жаңғыртатын маңызды күндердің бірі. Көрісу күні әрбір адамның қарым-қатынасты жаңартып, жаңа жылға жаңа үмітпен, жақсы ниетпен қадам басуына мүмкіндік береді.
«Амал» мерекесі мен Наурыз мейрамы – екі бөлек қуаныш, бірақ ұйытар игі ісі бір. Алғашқысы, байырғы бабалар иланып, көне аңыз айғақтаған жаңа жыл болса, екіншісі күн мен түн теңескен, жер жібіген киелі шақ. Түптеп келгенде бірлік пен татулықты ту еткен «Амал» мерекесі қазақ халқының бауырмалдық салтының бір көрінісі екені анық. Олай болса, біз де сіздерге «Бір жасқа келуіңізбен!», «Жасыңызға жас қосылсын!» дейміз.
Айнұр ӘЛИ
Фото: Ерлан Омар
