Климат біз күткеннен де тез өзгеріп жатыр - Қазгидромет
Кескін Midjourney нейрондық желісі арқылы жасалындыЕлдегі климаттың өзгеру қарқыны жылдам өзгеріп жатыр. Бұл туралы Қазгидромет мәлімдеді, - деп хабарлайдыTengrinews.kz.
Синоптиктердің айтуынша, жер шарындағы климаттың өзгеру қарқыны бірдей емес. Еуразия құрлығының орталығында орналасқан және мұхиттан едәуір қашықтыққа алыс орналасқан Қазақстанның аумағы жер шарының орташа деңгейінен аса ауыр қарқынмен жылынып жатыр. Климаттың өзгеруі Қазақстанның әртүрлі аймақтарында біркелкі емес, сонымен қатар жыл мезгілдерінде де ерекшеленеді.
"Климат біз күткеннен тезірек өзгеріп жатыр. Мұны Астананың ауа райына қарап, байқауға болады. Біздің қала – Ұлан-Батырдан кейінгі әлемдегі екінші ең суық астана. Алайда соңғы 20 жылда желдің орташа жылдық жылдамдығы секундына 3,6-дан 2,8 метрге дейін төмендеді. Тымық күндер екі есе көп, ал қарлы боран күндер екі есе аз болды. Ал қыс айлары ауырлықтан орташа ауырлыққа өзгерді. Елордада абсолютті минимум 1893 жылы қаңтарда тіркелді. Содан кейін температура минус 51,6-ға дейін төмендеді. Бірақ бұл бір ғасырдан астам уақыт бұрын. Соңғы 20 жылдағы сандарды салыстыратын болсақ, ең суық күн 2012 жылдың 15 желтоқсаны болды. Ол кезде термометр бағанасы Тарихи мәннен 11 градусқа жоғары болды - минус 40,6 градус", - деп хабарлады "Қазгидромет" Tengrinews.kz редакцияның ресми сауалына жауапта.
Синоптиктердің айтуынша, жер шарындағы климаттың өзгеру қарқыны бірдей емес. Еуразия құрлығының орталығында орналасқан және мұхиттан едәуір қашықтыққа алыс орналасқан Қазақстанның аумағы жер шарының орташа деңгейінен аса ауыр қарқынмен жылынып жатыр. Климаттың өзгеруі Қазақстанның әртүрлі аймақтарында біркелкі емес, сонымен қатар жыл мезгілдерінде де ерекшеленеді.
"Климат біз күткеннен тезірек өзгеріп жатыр. Мұны Астананың ауа райына қарап, байқауға болады. Біздің қала – Ұлан-Батырдан кейінгі әлемдегі екінші ең суық астана. Алайда соңғы 20 жылда желдің орташа жылдық жылдамдығы секундына 3,6-дан 2,8 метрге дейін төмендеді. Тымық күндер екі есе көп, ал қарлы боран күндер екі есе аз болды. Ал қыс айлары ауырлықтан орташа ауырлыққа өзгерді. Елордада абсолютті минимум 1893 жылы қаңтарда тіркелді. Содан кейін температура минус 51,6-ға дейін төмендеді. Бірақ бұл бір ғасырдан астам уақыт бұрын. Соңғы 20 жылдағы сандарды салыстыратын болсақ, ең суық күн 2012 жылдың 15 желтоқсаны болды. Ол кезде термометр бағанасы Тарихи мәннен 11 градусқа жоғары болды - минус 40,6 градус", - деп хабарлады "Қазгидромет" Tengrinews.kz редакцияның ресми сауалына жауапта.
1976 жылдан 2023 жылға дейін жер үшін орташа жылдық ауа температурасының көтерілу жылдамдығы әр 10 жыл сайын плюс 0,19 градус болды. Қазақстанда бұл жылдамдық айтарлықтай жоғары болды-плюс әр 10 жыл сайын 0,33 градус. 70-ші жылдардың ортасынан бастап жер бетіндегі ауаның орташа жылдық температурасының оң ауытқулары байқалды. 2023 жыл 1960-1990 жылдар аралығындағы температураға қатысты плюс 1,78 градус ауытқуы бар Қазақстандағы ең жылы жылдар қатарында бірінші болды.
"Ауаның орташа жылдық температурасының тұрақты өсуі Қазақстанның барлық облысында байқалады. Ел аумағында орташа жылдық температураның көтерілуі әр 10 жыл сайын 0,33 градус. Жекелеген облыстардың аумағы үшін өсу қарқыны 10 жыл ішінде 0,22 градустан (Қарағанды облысы) 0,52 градусқа (Батыс Қазақстан облысы) дейінгі диапазонда болады. Қысқы маусымнан басқа барлық маусымда температураның жоғарылауы статистикалық маңызды", - делінген жауапта.
Барлық жерде дерлік температура 30 градустан жоғары күндер саны артып келеді, әсіресе республиканың батыс және оңтүстік аймақтарында. Жылу толқындарының ұзақтығы да артады. Сонымен қатар, температураның жоғарылауы вегетациялық кезеңнің ұзақтығының артуына, теріс температурамен кезеңнің қысқаруына әкеледі; температурасы 20 градустан төмен қатты аязды күндер саны азаяды.
Өзгерістің маусымдық және аумақтық гетерогенділігі жауын-шашын режиміне де тән. Атмосфералық жауын-шашынның жылдық мөлшерін 10 жылда 2,6 миллиметрге ұлғайтудың әлсіз үрдісі байқалады. Бұл негізінен көктемгі маусымның жауын-шашынына байланысты, елдің кейбір батыс және солтүстік аймақтарында 10 жылдағы норманың 10-20 пайызы өскен кезде болады.
