«Қара тізім»: Қазақстандықтар жағымсыз несие тарихын түзете алады
Қазақстандықтар несие тарихын түзете алады. Несиені үш жағдайда «қалпына келтіруге» болады.«2020 жылдың 30 наурызынан бастап қарыз алушылар өздерінің теріс несие тарихын түзетуге мүмкіндік алды. Несиелік бюро «қалпына келтірілген» мәртебесі 90 күннен асатын мерзімі өткен қарызы бар банктік несие немесе микрокредит бере алады. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің кеңесі осы жылдың 22 наурызында қаулы қабылдады», – деп жазады Fingramota.kz.
Несиені келесі жағдайларда қалпына келтіруге болады:
– несие қарызын төлегеннен кейін 12 күнтізбелік айдан кейін;
– егер қарыз алушы қайта құрылымдау немесе қайта қаржыландыру күніндегі қарыздың 50%-дан астамын төлесе және соңғы 12 күнтізбелік ай ішінде қайта құрылымдаудан немесе қайта қаржыландырудан кейін 30 күннен астам мерзімге бұзушылықтарға жол бермесе;
– егер қарыз алушы мерзімі өткен күнтізбелік 90 күннен астам мерзімге мерзімі өткен берешекті өтегеннен кейін 30 күнтізбелік күннен аспайтын мерзім ішінде жыл ішінде бұзушылықтарға жол бермесе.
Осыдан кейін несиелік бюро кредиттік есепте кідіріс күндерінің саны нөлге тең болады.
Кешіктіру несиелік есепте несиені қайта құрылымдау немесе қайта қаржыландыру кезінде ғана көрсетіледі, ал несиені қайта құрылымдау немесе қайта қаржыландыру күнінен кейін туындаған кешіктіру күндерінің саны ғана көрсетіледі.
Бұған дейін де банктен қаншама несиелер рәсімделді.
Азаматтар бертінге дейін несие тарихы дегенге аса бас ауырта қоймады. Несие тарихы деген түсінік біздің қоғамда соңғы он жылда ғана қалыптасты.
2007 жылы басталған қаржылық дағдарыс халықтың әлеуметтік жағдайын тұралатып тастады да, азаматтар алған несиесін қайтара алмады.
Осылайша еліміздің миллиондаған адамының несие тарихы былғанып қалды.
Несие тарихы деген құжатта сіздің тек банктен алған ақшаларыңыз бен оның қайтарымы ғана көрсетілмейді.
Несие тарихында азаматтардың коммуналдық қызмет ақысын, салық, банк несиесін төлеуі сынды барлық қаржылық ақпарат болады.
Қазақстанда әзірге банк тұтынушыларының мәліметтері жалғыз Бірінші несие бюросының базасында сақталған.
Оның атқаратын қызметі – еліміздегі екінші деңгейлі банктеріне тұтынушы туралы жалпы мәлімет беру, яғни, қарапайым тілмен айтқанда, мәселен, сіз туралы сұрау салған Каспий банкіне бюро сіздің былтыр халық банктен алған несиеңізді төлемегеніңіз жөнінде ақпарат береді.
Несие тарихын тексеріңіз
Өзіңіздің ғана емес, басқалардың кінәсінен де сіздің несие тарихыңыз бұрыс болып шығуы мүмкін.
Өткенде бір танысым кеңес сұрап қоңырау шалды. Несие тарихын тексертсе, банктердің біріне 5 млн теңге несие қарыз деген анықтама беріпті.
Анықтай келе, бірінші бетте ол туралы, екінші бетте онымен фамилиялас адамның мәліметтері жазылған екен. Тек ЖБН (ИИН) бөлек. Қате ақпараттық салдарынан несие тарихына өзі алмаған несие туралы жазылыпты.
Қазақстанда несие тарихын үйден шықпай-ақ интернет арқылы білуге болады. Мұның бірнеше тәсілі бар.
Электрондық-сандық қолтаңба (ЭЦҚ) және банктің төлем картасы болса, egov.kz электронды үкімет порталы арқылы несие есебін алуға болады.
Мұны жылына бір рет тегін, сол жылы қайта алсаңыз, әр алған сайын 400 теңге +100 теңге банктік комиссия төлейсіз.
Сондай-ақ www.myth.kz порталы мен Бірінші несие бюросының www.1cb.kz сайтынан да алуға болады.
