Қай елдің халқы тез қартаятыны анықталды

Ауқымды зерттеудің нәтижелері Nature Medicine журналында жарияланды. Зерттеуге 161 981 адам қатысқан.

Ғалымдар «экспозом» деген ұғымды қолданған. Бұл адамның ағзасына әсер ететін физикалық, әлеуметтік және саяси факторлардың жиынтығы. Жасанды интеллект көмегімен олар адамның нақты жасымен оның денсаулығы, есте сақтау қабілеті, білімі және қан қысымы мен холестерин деңгейі сияқты көрсеткіштері негізінде болжанатын жас арасындағы айырмашылықты өлшейтін биомінездік жас ұғымын енгізді.

Нәтижесінде мынадай тұжырым жасалды:

егер елде ауа сапасы нашар, әлеуметтік теңсіздік жоғары және демократиялық институттар әлсіз болса, халық тез қартаяды. Сонымен қатар мұндай ортада танымдық қабілеттердің төмендеуі мен күнделікті әрекет ету дағдыларының әлсіреу қаупі жоғары болады.

Ең жақсы көрсеткіштер Еуропаның бірқатар елдерінде байқалды.

Ең нашар жағдайлар Египет пен Оңтүстік Африкада тіркелген.

Тіпті Еуропаның өз ішінде де айырмашылық бар: шығыс және оңтүстік елдерде қартаю процесі жылдам.

Зерттеушілердің айтуынша, биологиялық және нақты жас арасындағы айырмашылық үлкен болған сайын, адамның есте сақтау қабілеті мен күнделікті тіршілікке қажетті дағдылары соғұрлым тез төмендейді. Яғни, бұл жай ғана статистика емес - адамның өмір сапасына тікелей әсер ететін құбылыс.

Ғалымдар қартаюды жеке ерекшелік ретінде емес, біз өмір сүріп жатқан ортаның көрсеткіші ретінде қарастыру керек деп есептейді. Олар ауа ластануымен күресуге, әлеуметтік теңсіздікті азайтуға және демократиялық құрылымдарды нығайтуға шақырады. Бұл – халықтың сау әрі ұзақ өмір сүруі үшін маңызды шаралар.

Бұған дейін де зерттеулер D дәрумені биологиялық қартаюды баяулататынын көрсеткен. D3 дәруменін қабылдау ДНҚ-ны қорғайтын құрылымдардың - қысқаруын тежеп, созылмалы аурулардың қаупін төмендететіні анықталған.