Қазақстандықтар зейнетақы жинағындағы қаржыны туыстарының еміне де жұмсай алады
Қазақстанда зейнетақы қорынан ақша алу ережелеріне бірқатар өзгеріс енгізілді. Мәселен, бұдан былай азаматтар зейнетақы жинағындағы қаржысын баспана жағдайын жақсартудан бөлек, жақын туыстарының еміне де жұмсай алады. Ал ауыр еңбек жағдайында қызмет ететін азаматтар кәсіптік зейнетақы жарнасын бір реттік төлем кезінде қолдана алмайды. Бұл өзгерістер жаңадан енгізілген әлеуметтік кодексте қарастырылған. Бұл туралы stan.kz ақпарат агенттігі 31-арнаның “Информбюро” бағдарламасына сілтеме жасап хабарлайды.1 шілдеден бастап жаңа әлеуметтік кодекс өз күшіне енді. Осыған сәйкес азаматтардың зейнетақы қорынан ақша алу ережелеріне де өзгерістер енгізілген. Мәселен, ауыр еңбек жағдайында жұмыс істейтін қызметкерлер бұған дейін міндетті зейнетақы жарнасы мен кәсіптік зейнетақы жарнасын баспана алуға немесе емдеуге жұмсай алатын. Енді бұдан былай біржолғы зейнетақы төлемін алар кезде бұл жұмысшылардың кәсіптік зейнетақы жарнасы есептелмейді. Демек азаматтар жарнаның бұл түрін үй алуға немесе емге жұмсай алмайды. Есесіне сенімгерлік басқаруға берерде еш кедергі болмайды.
“Міндетті зейнетақы жарналары және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы жинақтарын инвестициялық портфельді басқарушының (ИПБ) сенімгерлік басқаруына беру кезінде зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілік шегі бұдан былай ескерілмейді. Әлеуметтік кодекс күшіне енген кезден бастап салымшы аталған зейнетақы жинақтарының 50 пайызына дейін ИПБ-ның сенімгерлік басқаруына беруге құқылы", – делінген құжатта.
Сонымен қатар азаматтар біржолғы зейнетақы төлемдерін жақын туыстарының еміне немесе баспана жағдайын жақсартуға жұмсай алады. Жақын туыс санатына ата-ана, туған немесе асырап алған балалар, асырап алушылар, ата-әже және немерелер кіреді. Экономист Меруерт Махмұтова бұл, әсіресе, жалақысы төмен азаматтарға тиімді дейді.
“Қатты бір өзгерістер бола қоймайды деп ойлаймын. Алған кісілер алды. Қалғандарда қаржы онша көп емес. Бұрғынғыға қарағанда ақшасын шығарып алатындар ұлғаяды деп айтпас едім. Енді біздің зейнетақы қордағы көп жылдар жинаған қаржымыз құнсызданып бара жатыр. Былтыр инфляцияның өзі 20%-дан асып кетті. Не де болса кішкентай қаржылары болса да, сол тіс емдеуді сылтауратып алып алуға тырысады”, – деді экономист Меруерт Махмұтова.
Сондай-ақ сарапшы әу баста зейнетақы қорындағы қаражатты баспана алуға немесе емдеуге жұмсау туралы шешім дұрыс емес дейді. Себебі аз жалақығы күн көретін қарапайым халық зейнетке шыққан кезде табыссыз қалуы қаупі бар. Сәйкесінше бұл жоғары жалақы алатын лауазымды тұлғалар мен биліктегі басшылық қызметте жұмыс істейтіндерге ғана тиімді екенін түсіну керегін атап өтті.
