Мыңдаған астероид Жерді айналып ұшып жүр - ғалымдар
Сурет: pixabayҒалымдар Жерді айналып ұшып жүрген 40 000 астероидты анықтады. Кейбірінің планетамен соқтығысу ықтималдығы бар, деп хабарлайды Zakon.kz.
Астероид – Күн жүйесі 4 млрд жыл бұрын қалыптасқан кезеңнен қалған тасты дене. Олардың басым бөлігі Марс пен Юпитердің арасында Күнді айналып жүреді. Ал Жерге жақындайтын астероид (ЖЖА) деп оның орбитасы Жер орбитасына шамамен 45 млн км қашықтықта өтетін денелерді атайды – бұл оларды планеталық қорғаныс командалары мұқият бақылай алатындай жақын қашықтық.
"Наука" басылымының жазуына қарағанда, алғашқы Жерге жақын жердегі астероид – Эрос – 1898 жылы ашылған. Кейінгі ондаған жылда мұндай ашылулар сирек болды, бірақ 1990–2000 жылдары арнайы шолу телескоптары іске қосылып, жыл сайын жүздеген жаңа астероид табыла бастады. 2025 жылдың қарашасында анықталған олардың саны 40 000-нан асты, оның шамамен 10 000-ы соңғы үш жылда табылған.
Еуропалық ғарыш агенттігінің (ЕКА) Жерге жақындайтын объектілер жөніндегі үйлестіру орталығының басшысы Лука Конверси былай дейді:
"Ашылулар саны геометриялық прогрессиямен өсуде: ғасырлар тоғысындағы 1000-нан 2016 жылы 15 000-ға, 2022 жылы 30 000-ға дейін. Жаңа буын телескоптары іске қосылғанда, ЖЖА саны одан да жылдам артады деп күтеміз. Чилидегі Вера Рубин обсерваториясы биыл жұмысын бастады, ол тек астероидтарды іздеуге арналмаса да, ондаған мың жаңа ЖЖА анықтады. Ал ЕКА-ның Flyeye кеңбұрышты телескоптары қазіргі бақылау жүйелерінен "қашып кетіп жүрген" астероидтарды табады."
Жаңа ЖЖА байқалғанда, астрономдар оның траекториясын ондаған, тіпті жүздеген жылға алдын ала болжау үшін барлық деректерді пайдаланады. Арнайы бағдарламалар объектінің келесі жүз жылда Жерге соғылу мүмкіндігін есептейді.
Қазіргі есеп бойынша 2000-ға жуық ЖЖА-ның алдағы 100 жылда Жермен соқтығысатын нөлден жоғары ықтималдығы бар. Алайда олардың басым бөлігі өте кішкентай, айтарлықтай қауіп төндірмейді, әрі соқтығысу ықтималдығы әдетте бір пайыздан да төмен.
Ал диаметрі бір километрден асатын ірі астероидтардың құлауы апатты салдарға әкеледі. Бірақ мұндай денелердің басым бөлігі толық каталогқа енгізілген және ешқандай қауіп төндірмейді.
Бүгінде астрономдардың негізгі назары орташа мөлшердегі — диаметрі 100–300 метр астероидтарды табуға бағытталған. Оларды анықтау қиынырақ, бірақ Жерге тиюі айтарлықтай залал келтіруі мүмкін. Қазіргі модельдер бойынша мұндай астероидтардың тек 30%-ы ғана табылған.
Белгілі 40 000 ЖЖА-ның ешқайсысы жақын болашақта қауіп төндірмейді. Бірақ ЕКА ықтимал қатерді күтіп отырмай, алдын ала шаралар қабылдап жатыр.Бұған дейін Африка біртіндеп екі құрлыққа бөлініп жатқанын жазғанбыз.
