Цифрлық таңбалаусыз аяқ киім сатуға тыйым салынады
2023 жылдың 1 сәуірінен бастап цифрлық таңбалау және тауарларды қадағалау жүйесінде тіркелмеген аяқ киімді сатуға рұқсат етілген кезең аяқталды. Кәсіпкерлердің өтініші бойынша бұл мерзім 2022 жылғы 1 сәуірден 2023 жылғы 1 сәуірге ұзартылды. Аяқ киім кәсіпкерлері үшін не өзгереді, ережелерді бұзғаны үшін қандай жауапкершілік қарастырылған және аяқ киімді үлгілік қадағалау жүйесінде тіркеу не үшін қажет.
2021 жылғы 1 қарашада Үкіметтің Қаулысымен Қазақстанда аяқ киім тауарларын міндетті таңбалау және қадағалау енгізілді – бұл елге келіп түсетін әрбір тауар туралы ақпаратты тіркейтін және оны өндірушіден/импорттаушыдан түпкілікті тұтынушыға дейінгі тауардың бүкіл жолын көрсететін бірегей Дата-матрица коды арқылы қадағалайтын жүйе. Таңбалау және қадағалау жүйесінің міндеті-Қазақстандағы тауар айналымын ашық ету. Бұл негізінен әлемнің прогрессивті аймақтарында қолданылатын Track&Trace жүйелерінің бір түрі, оның негізгі және дәлелденген әсері көлеңкелі экономика деңгейінің төмендеуі болып табылатын тауар жолын цифрландырудың стандарты ретінде.
Қазақстанда таңбалау және қадағалау жүйесі үш тауар тобына таралады:
- темекі (таңбалау коды 2022 жылдың 1 қаңтарынан бастап акциздік марканың функциясын ауыстырды);
- аяқ киім тауарлары (2021 жылғы 1 қарашадан бастап);
– 2022 жылғы 1 шілдеден бастап-дәрілік заттарды таңбалау мен қадағалауды кезең-кезеңімен енгізу.
Міндетті таңбалауға жататын тауар топтары (яғни, тауардың толық жолының даналық есебі мен қадағалануы) негізгі критерийлер бойынша таңдалады:
1) көлеңкелі экономиканың жоғары деңгейі;
2) халықтың денсаулығына жоғары қауіп төндіреді.
2023 жылдың 1 сәуірінен бастап не өзгереді ?
Бизнестің негізгі жеңілдіктерінің бірі таңбаланбаған аяқ киім қалдықтарын сатуға рұқсат беру болды (олар аяқ киімді таңбалау басталғанға дейін, яғни 2021 жылдың 1 қарашасына дейін) 2023 жылдың 1 сәуіріне дейін. Бастапқыда бұл мерзім 2022 жылдың 1 сәуіріне белгіленді, бірақ кәсіпкерлердің жаңа ережелерге бейімделуге көбірек уақыт беру туралы өтініші бойынша мерзім бір жылға ұзартылды. Бұл дегеніміз, ағымдағы жылдың 1 сәуірінен бастап тауарларды таңбалау және қадағалау ережелері бойынша Бизнестің таңбаланбаған аяқ киім қалдықтарын сатуға құқығы жоқ.
Г. ЖАҚСЫБАЕВА,
Қазалы ауданы бойынша
Мемлекеттік кірістер басқармасының бас маманы