Эмпатия дегеніміз не және оны қалай дамытуға болады?
Эмпатия - бұл басқалардың эмоционалды жағдайына саналы түрде жанашырлықпен қарау, олардың өздерін қалай сезінетінін түсіну және жанашырлық білдіру.Ол ми қабығында орналасқан және басқа тіршілік иелерінің сезімдері мен эмоцияларын бейнелеуге мүмкіндік беретін нейрондардың көмегімен жүзеге асырылады. Жанашырлық қабілеті бізге адаммен болып жатқан нәрсеге қатысты жағдайды сезінуге көмектеседі. Сіз келесі адамға оның эмоциясы сіз үшін маңызды екенін, оны қабылдайтыныңызды түсіндіресіз.
Бұл дағды тұлғааралық қатынастарды құру кезінде қажет: ортақ тіл табысу, екі тарапты да қанағаттандыратын стратегияны келісу және әзірлеу біз өзімізді өзгенің орнына қоя алған кезде ғана мүмкін болады.
Басқа адамның сезімін түсіну және оның эмоцияларына дұрыс жауап беру қабілеті жеке қарым-қатынаста да, бизнесте де қажет. Жұмыс берушілер жұмысшылардың қажетті сипаттамалары арасында жұмсақ дағдыларды (soft skills) жиі көрсетеді: бұл сапалар командаға «сыйып кетуге» және жұмыс мәселелерін жанжалсыз шешуге көмектеседі. Эмпатия - бұл жұмсақ дағдылардың маңызды компоненттерінің бірі.
Эмпатияны дамыту үшін психологтар мынадай кеңес береді:
Өзгешеліктерді құрметтеу және басқа адамның пікіріне, сенімдері мен ережелеріне құқығын сыйлау.
Бағалаудан аулақ болыңыз. "Сіз ақымақтық жасадыңыз және бәріне сіз өзіңіз кінәлісіз" деген сөз тіркестерінен бас тарту керек.
Басқа адамның сезімдерін қайта айту арқылы эмпатияны білдіруге үйреніңіз. Мысалы: «Мен сізді жақсы түсінемін, қазір жұмысыңызда күрделі жағдайлар болып жатыр».
Қарым-қатынас кезінде өзіңізге сұрақ қойыңыз: "Мен қазір сөйлескен адам өзін қалай сезінеді?".
Басқа адамдарды мұқият тыңдаңыз: сөйлесу кезінде телефонды алмаңыз, көзбен байланыс жасаңыз, сөзін бөлмеңіз. Ойлары мен сезімдерін түсінуге тырысыңыз.
Кітап оқығанда немесе фильм көргенде кейіпкердің сезімін талдауға тырысыңыз.
Өзіңізді басқа адамдардың орнына қойыңыз. Сіз жанашырлық танытқыңыз келген жағдайда, басқа адамның орнына өзіңізді қойып көруге тырысыңыз, өзіңізге мынадай сұрақ қойыңыз: "Егер менімен дәл осындай жағдай орын алса және мен осындай эмоцияларды сезсем, мен қандай қолдау алғым келер еді? Мен не естігім келер еді? Мұндай жағдайда мен өзімді қалай сезінер едім?"
