– Елбасымыз: «Бүгінгі күнді түсініп-түйсіну үшін де, болашақтың дидарын көзге елестету үшін де кешегі кезеңге көз жіберуіміз керек»,-дейді.

Досжан ақынның:

– Сөйлейін, сөйле десең ұлы дудай,

Кем ақыл бұрынғы айтқан

сөзді қумай.

Сен сұрап ұранымнан мін таппайсың,

Ұраным жауға шапқан

«Қарабура-ай»,

– деген жолдары бар. Тірісінің өзінде аңызға айналған абыз тұлға Қарабура – исі қазақ үшін қастерлі. Еліміздің қай қиырына барсақ, алдымыздан ол туралы аңыз шығады. Тіпті, орыс зерттеушісі Алексей Левшин, поляк ұлтының мақтаны Бронислав Залесский секілді белгілі ғалымдар жазба қалдырған.

Сол Қарабура бабаның ұрпағы Бегім ана туралы аңыз желісін Сыр жағасындағы ағайын жақсы біледі. Аңыздың қандай нұсқасы болсын, ол Санжар сұлтанның жары Бегімнің жазықсыз құрбан болғандығына негіздейді. Ең құдіреттісі, Бегім – әйел затындағы ең сұлу, таза, ары мен жарының алдында адал жан.

Кеңес дәуірі кезінде де ғылым академиясының мұрағатында аңыздың жазба нұсқасы сақталған. Арада қанша уақыт өтсе де, ешкім оны өшіре, өзгерте алмаған. Бегім ана – Орта Азия халқының сұлулық символы ғана емес, түркі әлемі ғалымдарының қызығушылығын туғызып отырған тақырып.

Ана ескерткішінің Қазалыда орнатылуы – тарихи құбылыс, халық тілеуі. Сонымен қатар, Жалаңтөс баһадүр мен Асандар көтерілісі құрбандарының да рухына тағзым етіп жатыр. Халық арманын жүзеге асырып, жұртшылық бастамасын қолдаған азаматтардың жұмыстарын көріп, ризашылық пейілде отырмыз.

Қазір еліміздің түкпір-түкпірінде өткенге бетбұрыс жасалып, орталықтар ескерткіштер галлереясына айналған. Сыр бойының арғы-бергі тарихы жойқын күрестерден тұрады. Бүгінгі қолға алынып отырған шаруа да сол жас ұрпақтың патриоттық сезімін оятып, ел мен жерді сүюге ұмтылдыратын іс дер едім.

– Патриоттық тәрбие беру Кеңес­тік кезеңде жүйелі жолға қойыл­ған еді. Мұны жасырудың қажеті жоқ. Әкем соғыстан сегіз жерден жараланып оралды. Мұның алдында бірнеше жыл «байдың ұрпағы» деген желеумен қудаланса да сол кездегі мемлекеттік саясатқа қарсы келмейтін. Менің айтпағым, өткенді көксеу емес, бізді тәрбиелеген ән екендігі. Ән – болашақ ұрпақтың киелі бір тірегі іспетті. Ел болудың, тұтастығымызды сақтаудың, ұлт болып өмір сүрудің жарқын үлгісі. Халқымыз жүріп өткен жолда оның діті мен ділі, бүкіл қайғы-қасірет, шемен шері, қуанышы мен қызығы, бүтін болмысын бізге бұзбай жеткізетін құндылықтың бірі осы ән. Ән халық арасына тез таралады, әуезді иіріміне баулып, санаға оңай сақталады.

– Жасымыздан халық музыкасына қанығып өстік. Бес-алтылар шамасында «Қозы Көрпеш-Баян сұлу», «Алпамыс» сияқты жырларды жатқа айтатынбыз. Қазақы қайнар тәрбие бізді жан-жақты болуға, ізденістен талмауға, алға қойған мақсатқа жетуге ұмтылдыратын қабілет дарытты. Өнердің қай түрі болса да жүрегі жұмсақ адамға жат емес. Мұның бір қыры текте жатса керек.

– «Бесіктен бейітке дейін білім ізде» деген. Суретшілік алғаш хоббиім болса, қазір келесі маман­дығыма айналды. Бұрын да бойымнан осы өнерге деген жақындықты байқайтынмын. Алайда, қай істе де сол саланы жетік меңгеру, игеру керектігін ұқтым. Осылайша Халел Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетіне құжат тапсырып, 78 жасымда суретшілік мамандықты меңгеріп шықтым. Менің дипломдық жұмысым «Жерұйық» атты топтамам болды. Онда Алтай мен Атыраудың арасын жайлаған қазақ даласы майлы бояуда бедерленген. Мұнан өзге бұл жанрда сезім толқынысынан туған түрлі тақырыптағы туындыларым бар.

– Музыка жазуды тоқтатқаным жоқ. Қазіргі уақытта да саз өнерінен алыстамай, ертеңгі буын білуге тиіс жайларды жеткізуді мақсатыма айналдырып, білген-түйген, зерттеп-зерделеген тақы­рыптарыммен айналысу­демын. Соң­ғы жаз­ған кітабым «Бір кезде Ақан едім аспандағы...» деп аталады. Ол кітапта Құлагерді Батыраш емес Барақбай өлтіргендігі, ал Балқадишаның сексен бестегі шалға емес, өз сүйгеніне қосыл­ғандығы айтылады. Бұл менің шығарғаным емес, Мағжан жазған. Мен соны жаңарттым.