Қазақстанда валюта айырбастаудың нарықтық бағамын айқындау ережелері бекітілді

Қазақстан Ұлттық банкі мен Қаржы министрлігі 2025 жылғы 26 қыркүйектегі бірлескен қаулысымен және 29 қыркүйектегі бұйрығымен валюта айырбастаудың нарықтық бағамын айқындау ережелерін бекітті, деп хабарлайды Zakon.kz.
Нарықтық айырбас бағамы "Қазақстан қор биржасы" АҚ шетел валюталары бойынша сауда жүргізетін жұмыс күндері күн сайын мына тәртіппен айқындалады:
АҚШ доллары бойынша — Астана уақытымен 15:30-дағы теңгенің долларға шаққандағы орташа өлшенген биржалық бағамы негізінде;
Басқа шетел валюталары бойынша — теңгеге шаққандағы кросс-бағам ретінде, яғни доллардың теңгеге шаққандағы нарықтық бағамы мен осы валюталардың долларға шаққандағы бағамы Астана уақытымен 16:00-дегі көрсеткіштер негізінде есептеледі.
Ұлттық банк биржада сауда өткен күні теңгеге шаққандағы шетел валюталарының бағамын белгілейді. Бұл бағамдар ұлттық валютаның шетел валюталарына қатысты ресми бағамын белгілеу қағидаларының қосымшасында көрсетілген 39 валюта бойынша анықталады.
Қосымшада көрсетілмеген валюталар бойынша нарықтық бағамды ұйымдар өздері дербес анықтайды. Бұл ретте Financial Times газетінде немесе оның интернет-ресурсында, сондай-ақ Bloomberg немесе Refinitiv ақпараттық порталдарында жарияланған доллардың басқа валюталарға шаққандағы бағамдарын пайдалануға рұқсат етіледі.
Сонымен қатар, нарықтық айырбас бағамы биржалық сауда өткен күннен кейінгі жұмыс күніне қолданылады.
Еңбек демалысы және мереке күндері нарықтық айырбас бағамы ретінде демалыс күніне дейінгі жұмыс күнінде айқындалған бағам қолданылады.
Қаржы ұйымдары (айырбастау пункттерінен басқа), Қазақстан Республикасында қызмет ететін резидент еместер банктерінің филиалдары, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және сақтандыру брокерлерінің резидент еместер филиалдары, "Қазақстан Даму Банкі" АҚ, акционерлік инвестициялық қорлар, арнайы қаржы компаниялары, исламдық арнайы қаржы компаниялары, сондай-ақ Ұлттық банк және оның акцияларының (жарғылық капиталдағы қатысу үлесінің) елу және одан да көп пайызы немесе бақылау пакеті Ұлттық банкке тиесілі заңды тұлғалар — бухгалтерлік есепті жүргізу, қаржылық есептілік пен бухгалтерлік есеп деректері бойынша есептілікті қалыптастыру мақсатында, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қайта есептелуге жататын активтер мен міндеттемелерді биржада сауда өткен күннің соңында, нарықтық айырбас бағамын пайдалана отырып, қайта есептейді.
Сонымен қатар, басқа ұйымдар қаржылық есептілікті қалыптастыру мақсатында, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы ҚР заңнамасының талаптарына сәйкес қайта есептелуге жататын активтер мен міндеттемелерді есепті күнге, яғни сауда өткен есепті кезеңнің соңғы күніне айқындалған нарықтық айырбас бағамын жабылу бағамы ретінде пайдалана отырып, қайта есептейді.
Сондай-ақ құжатта белгіленгендей, қаржы ұйымдары (айырбастау пункттерінен басқа), резидент еместердің банктерінің филиалдары, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және сақтандыру брокерлерінің резидент еместер филиалдары, "Қазақстан Даму Банкі" АҚ, акционерлік инвестициялық қорлар, арнайы қаржы компаниялары, исламдық арнайы қаржы компаниялары, сондай-ақ Ұлттық банк және акцияларының (жарғылық капиталдағы үлесінің) елу және одан да көп пайызы немесе бақылау пакеті Ұлттық банкке тиесілі заңды тұлғалар, егер бухгалтерлік есепті нарықтық айырбас бағамын пайдалана отырып жүргізуге мүмкіндік беретін автоматтандырылған ақпараттық жүйе бар болса, онда бухгалтерлік есепті жүргізу мақсатында: биржада сауда өткен күнгі және одан кейінгі демалыс күндерінде айқындалған нарықтық айырбас бағамын күн соңында қайта есептеусіз қолданады; немесе биржада сауда өткен күннің соңында, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қайта есептелуге жататын активтер мен міндеттемелерді нарықтық айырбас бағамын пайдалана отырып қайта есептейді.
Бірлескен қаулы мен бұйрық 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.
Сонымен қатар, 2013 жылы Ұлттық банк пен Қаржы министрлігі қабылдаған құжаттың күші жойылады.