Қазақстандық жұмыс берушілерге сенім сертификатын беру тәртібі өзгерді
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2025 жылғы 10 қыркүйектегі бұйрығымен "Жұмыс берушінің қызметін декларациялау ережелеріне" түзетулер енгізді деп хабарлайды Zakon.kz.
Ережелерде келесі ұғымдар нақтыланды:
- ауыр бұзушылықтар – ҚР Еңбек заңнамасын сақтауды бағалау критерийлерінің 1-қосымшасына сәйкес еңбек заңнамасының талаптарын бұзу деңгейінде көрсетілген еңбек заңнамасын бұзулар;
- мемлекеттік еңбек инспекторлары – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы және оның аумақтық бөлімшелерінің лауазымды тұлғалары, оларға жатады:
- ҚР бас мемлекеттік еңбек инспекторы – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы лауазымды тұлғасы;
- бас мемлекеттік еңбек инспекторлары – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы лауазымды тұлғалары;
- облыс, республикалық маңызы бар қала, астана бас мемлекеттік еңбек инспекторы – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы тиісті аумақтық бөлімшесінің басшысы;
- мемлекеттік еңбек инспекторлары – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшелерінің лауазымды тұлғалары.
Ережелерге қосымша ұғым енгізілді:
- Электрондық еңбек биржасы – жұмыс іздеушілер мен жұмыс берушілер үшін біртұтас цифрлық платформа ретінде ақпараттандыру нысаны, жұмысқа орналастыру және кадрларды іріктеу бойынша көмек көрсету, электрондық және проактивті форматта жұмыспен қамту қызметтерін ұсыну, ҚР Әлеуметтік кодексіне сәйкес.
Түзетулер декларация тапсыру тәртібін егжей-тегжейлі көрсетеді.
Жұмыс беруші мемлекеттік ақпараттық порталдың "Электрондық еңбек биржасы" жеке кабинетінде жұмысшылардың еңбек құқықтарын сақтау жөніндегі қызметін декларациялау туралы өтініш-декларацияны толтырады.
Декларацияны жұмыс беруші толтырып, расталғаннан кейін, оны ұйым орналасқан жердегі уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшесіне автоматты түрде жіберу "Электрондық еңбек биржасы" мемлекеттік ақпараттық порталының ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің "Еңбек қорғау және қауіпсіздік" автоматтандырылған ақпараттық жүйесі (АИС "ЕҚжБ") жүйесімен интеграциялық өзара әрекеттесуі арқылы жүзеге асырылады.
Декларация АИС "ЕҚжБ"-ге берілген сәттен бастап, оның автоматты тіркеуі жүргізіліп, уникалды идентификациялық нөмір мен тіркеу күні беріледі, бұл декларацияның уәкілетті мемлекеттік еңбек органына ресми түскен күні болып есептеледі.
Сонымен қатар, жұмыс берушінің қызметінің сәйкестігін анықтау тәртібі нақтыланған.
Атап айтқанда, жұмыс берушінің қызметінің ҚР Еңбек заңнамасының талаптарына сәйкестігі немесе сәйкессіздігі туралы шешімді уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшесі құратын жұмыс берушінің қызметін декларациялау комиссиясы қабылдайды, оның құрамы келесі түрде белгіленеді:
- Төрағасы – уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшесінің өкілі;
- Мүшелері – жұмыс берушілердің өңірлік бірлестігінің өкілі және кәсіподақтардың аумақтық бірлестігінің өкілі.
Комиссия түскен декларацияны қарастырып, оны АИС "ЕҚжБ"-те тіркелген күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде шешім қабылдайды.
Қабылданған шешім туралы хабарлама жұмыс берушінің мемлекеттік ақпараттық порталдағы "Электрондық еңбек биржасы" жеке кабинетіне орналастыру арқылы жіберіледі.
Комиссия отырысы заңды болып саналады, егер оның құрамына кемінде екі-үш бөлігінен мүшелер қатысса. Кворум болмаған жағдайда отырыс басқа күнге ауыстырылады.
Комиссияның шешімі Сенім сертификатын беру немесе беруден бас тарту үшін негіз болып табылады.
Жұмыс берушінің өтінішін қарау нәтижесі бойынша комиссия шешімі ашық дауыс беру арқылы қарапайым көпшілік дауыспен қабылданады.
Дауыс тең болған жағдайда шешуші дауыс төрағаның дауысымен анықталады. Қашықтықтан дауыс беру жолы қарастырылмаған.
Түзетулерге сәйкес, Сенім сертификатын беруден бас тартудың негізі – жұмыс берушінің қызметінің ҚР Еңбек заңнамасының талаптарына сәйкес келмеуі болып табылады.
Сенім сертификаты еңбек заңнамасының ауыр бұзылуы фактісі тексеру немесе профилактикалық бақылау кезінде анықталған немесе расталған сәттен бастап, сондай-ақ еңбек қызметімен байланысты ауыр немесе өлімге әкелетін оқиға болған сәттен бастап дереу күшін жояды.
Уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшесі комиссияның жұмыс берушінің қызметінің ҚР Еңбек заңнамасының талаптарына сәйкестігі туралы шешім қабылдаған немесе Сенім сертификатының әрекеті тоқтатылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде сертификат иелеріне қатысты ақпаратты уәкілетті мемлекеттік еңбек органы-на ұсынады.
Сенім сертификатына ие жұмыс берушілер туралы ақпарат үш жұмыс күні ішінде уәкілетті мемлекеттік еңбек органының интернет-ресурсында жарияланады.
Егер уәкілетті мемлекеттік еңбек органы аумақтық бөлімшесінің шешімімен келіспесе, жұмыс беруші оны ӘППК (Әкімшілік-процестік құқықтық кодекс) тәртібімен сот арқылы шағымдана алады.
Сонымен қатар, жұмысшылардың еңбек құқықтарын сақтау бойынша жұмыс берушінің қызметі туралы өтініш-декларацияның формасы өзгерді. Онда жұмысшылардың кәсіби біліктіліктерін мойындау құжатының бар-жоғы туралы мәлімет енгізілді.
Сондай-ақ, Сенім сертификаты жаңартылды.
Бұйрық 2025 жылғы 28 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізіледі.
