Қазақстандық уақыттың өзгеруіне байланысты үкіметті сотқа берді
Изображение сгенерировано при помощи нейросети MidjourneyӨскемен тұрғыны Серікжан Ахметжанов Астананың азаматтық істер жөніндегі сотына Қазақстан үкіметіне қарсы шағым түсірді. Ол уақытты өзгерту туралы шешімді заңсыз деп танып, күшін жоюды талап етті, - деп хабарлайды Tengrinews.kz.
Ер адам - заңгер, туғанынан бері Өскеменде тұрады. Ахметжановтың айтуынша, сотқа шағымдануының басты себебі - балаларының сабақтан үйге қараңғыда, күн батқанда оралуы.
"Балаларым екінші ауысымда оқиды. Мектепке 13:00-14:00-де барады, ал сабағы сағат 19:30-да аяқталады. Жиналып шығамын едегенше сағат 20:00 болады. Ал Өскеменде нақты уақыттан екі сағатқа артық. Яғни сағат 20:00 болғанда, демек сағат 22:00. Түнде үйге келген соң, кешкі ас ішіп, үй тапсырмасын орындауы керек", - деді ол.
Бүгінде ер адам балаларын мектептен өзі алып кетуге мәжбүр, өйткені ол олардың қауіпсіздігі қатты алаңдайды.
"Балаларды өзім алып кетуім керек, өйткені біздің мектептің қасында жарық жоқ. Кез келген адам заңсыздық жасай алады. Ал бала мұндай адамның бетін де, киімін де көрмейді. Сондай-ақ, жолдарда көлік пен шұңқыр көп", - деді ол.
Ахметжановтың айтуынша, сағат белдеуінің өзгеруі азаматтарға айтарлықтай қолайсыздықтар туғызып, қазір сағат бойынша нақты уақытпен сәйкес келмейді. Осыған байланысты ол Қазақстан аумағындағы уақытты есептеу тәртібі туралы 2000 жылғы Үкімет қаулысының күшін жоюды талап етіп, сотқа жүгінген. Өскемендік тұрғынның айтуынша, уақытты өзгерту туралы қаулыда үкіметке осы нормативтік актіні қабылдау құзіретін беретін нақты заңға сілтеме жоқ.
"Құқықтық актілер туралы заңда заңға тәуелді актілер қабылданатын заң актілері нақты жазылуы керек деп көрсетілген, бірақ бұл қаулыда жоқ, бұл - заңбұзушылық", - деді ол.
Осылайша, Өскемен тұрғынының айтуынша, қаулы тиісті заңды негізсіз қабылданған.
"Заңда, мысалы, Қазақстан аумағындағы уақытты есептеу тәртібін үкімет айқындайтыны анық көрсетілуі керек. Алайда елімізде мұндай заң жоқ. Оның орнына қаулыда "әкімшілік-аумақтық құрылымды ретке келтіру мақсатында" қабылданып жатқаны айтылған. Бірақ әкімшілік-аумақтық құрылым туралы заңда үкіметтің уақытты өзгерту немесе мұндай қаулыларды қабылдау өкілеттігі қарастырылмаған. Конституцияда бүкіл ел бойынша уақытты анықтау мәселелерінде үкіметтің өкілеттіктері туралы айтылмаған. Онда тек Парламент – заң шығару арқылы – немесе Президент халық атынан әрекет ете алады делінген. Президенттің жарлығы да, тиісті заңдар да болған жоқ. Парламент депутаттары үкіметке осындай өкілеттік беріп, арнайы заң шығаруы немесе қолданыстағысына өзгертулер енгізуі керек еді", - деп түсіндірді заңгер.
Бұдан басқа, оның айтуынша, қаулы халықтың пікірін ескермей қабылданған. Атап айтқанда, ол жаздың басына қарай қажетті 50 мың қол жинаған "Уақытты кері қайтару" туралы петициясын мысалға келтірді.
"Бұл бір миллионнан аз адам тұратын аймақ тұрғындарының айтарлықтай пайызы. Бұған (уақыттың өзгеруі - еск.) қатысты разы болып отырған бірде-бір адамды кездестірмедім , барлығы "маған бұл мүлдем ұнамайды, ыңғайсыз деп жауап берді", - деді Шығыс Қазақстан тұрғыны.
Бұған қоса, ер адам бұл үкім нақты ғылыми зерттеулерге немесе сарапшылардың пікірлеріне негізделмегенін алға тартады.
"Заңдарды әзірлеу кезінде, әдетте, егжей-тегжейлі сараптама жүргізіледі, бірақ бұл жерде дәлелді, тексерілген негіз болған жоқ. Күнге сәйкес биологиялық тұрғыдан қандай ғылым болуы керек? Тіпті құмырсқалар мен аралар Күнге сәйкес өмір сүреді, бірақ біз табиғи емес организмдер ретінде бізге таңылған уақытқа сәйкес өмір сүруіміз керек пе? Билік табиғат заңдарынан қалай жоғары болуы мүмкін? Олар не айтса да, қандай ғылыми зерттеу жасадым десе де табиғатқа қайшы келе алмайды", - деп түйіндеді ол.
Заңгердің айтуынша, сот азаматтық іс қозғап, оған Сауда және интеграция министрлігі мен оның Техникалық реттеу және метрология комитеті тартылған.
Астана сотының баспасөз қызметі Tengrinews.kz тілшісіне мұндай іс шынымен де азаматтық сотқа жіберілгенін, бірақ сот отырысы әлі белгіленбегенін айтты.
Еске салайық, 29 ақпаннан 1 наурызға қараған түні Қазақстан бірыңғай уақыт белдеуіне көшкен болатын. Үш айдан кейін, 7 маусымда уақытты өзгертуден бас тарту туралы петицияға қажетті 50 мың қол жиналды.
Тамызда Сауда және интеграция министрлігі уақыт белдеуі туралы петицияға қатысты соңғы шешімін жариялады. Одан кейін министр Арман Шаққалиев стандартты уақыттың оң әсері туралы негізделген халықаралық ғылыми зерттеулерге сүйене отырып және денсаулыққа кері әсері туралы растайтын деректер болмағандықтан петицияны қабылдаудан бас тарту туралы шешім қабылданғанын айтты.
